4 giải pháp chống nóng cho công trình hiệu quả trong mùa hè kiến thức mới năm 2023

Việc chống nóng cho nhà ở nói riêng và công trình xây dựng nói chung là việc quan trọng và cấp bách khi việc phát triển đô thị, mật độ công trình và mật độ dân cư ngày càng tăng lên, nhất là ở những nước nhiệt đới như Việt Nam. Dưới đây là các giải pháp chống nóng hiệu quả mà SUNEMIT tổng hợp và gửi tới bạn đọc, mời các bạn cùng tìm hiểu.

1. Giải pháp quy hoạch

“Lấy vợ hiền hòa làm nhà hướng nam” là một câu nói của ông cha ta từ xưa về cách thức quy hoạch xây nhà. Hướng nam là hướng đón gió mát, tránh được bức xạ của mặt trời, vì vậy đây là một cách thức quy hoạch rất tự nhiên và đơn giản để tránh huớng mặt trời mọc đằng đông, lặn đằng tây.

Mặc dù các đô thị hiện đại phụ thuộc nhiều yếu tố khác nên không thể hoàn toàn tự lựa chọn hướng cho công trình, tuy nhiên điều này không có nghĩa là vấn đề hướng bị phụ thuộc. Cần phải làm sao tối ưu hóa được hướng cho công trình nếu như có thể. Tiêu chuẩn Việt Nam về chống nóng cho nhà ở ghi rõ: “Đối với nhà ở, cố gắng bố trí sao cho phần mặt nhà về hướng Tây – Đông có diện tích bề mặt nhỏ nhất để hạn chế bức xạ mặt trời”. Với những cụm công trình hay tổ hợp công trình cũng vậy, phải thiết kế tổng mặt bằng hợp lý, ưu tiên hướng tốt cho những công trình chủ đạo, công trình có yêu cầu chống nóng cao hơn chẳng hạn như nơi sinh hoạt hay nơi làm việc.

2. Giải pháp môi trường, sinh thái

Đây cũng là một giải pháp gắn liền với giải pháp quy hoạch mà ông cha đã ứng dụng rất triệt để trong kiến trúc truyền thống. Song hành cùng công trình kiến trúc thì các yếu tố như cây xanh, mặt nước cũng không thể thiếu.

Cây xanh tạo bóng mát, ngăn và che cho bề mặt công trình kiến trúc khỏi bức xạ mặt trời. Mặt nước cùng cây xanh điều hòa khí hậu, làm môi trường mát và trong sạch hơn. Trong điều kiện độ ẩm không khí không bão hòa, mặt nước luôn có hiện tượng bốc hơi. Quá trình bốc hơi nước là quá trình thu nhiệt, chính vì vậy nó làm cho nhiệt độ môi trường giảm xuống. Cây xanh và mặt nước gắn liền cùng đất tự nhiên; đều có độ phát xạ thấp, là những nhân tố hữu hiệu cho việc chống nóng ở quy mô tổng thể, có phạm vi ảnh hưởng lớn.

Hiện nay trong nhiều đô thị, tỷ lệ cây xanh, mặt nước với công trình xây dựng đang ở mức chênh lệch đáng báo động, cộng thêm những diện tích khác lại bị bê tông hóa ở mức cao (sân, hè, bãi đỗ xe…). Các bề mặt vật liệu này đều có độ phát xạ lớn, làm môi trường không khí nóng lên đáng kể.

3. Giải pháp kiến trúc

Đây được coi là giải pháp rộng và linh hoạt nhất. Giải pháp kiến trúc là việc tổ hợp mặt bằng và hình khối công trình, thiết kế kết cấu bao che hợp lý để hạn chế bề mặt tiếp xúc với mặt trời – tránh bức xạ, hoặc giảm sự dẫn nhiệt trong vật liệu, tăng cường đối lưu nhiệt. Các giải pháp kiến trúc cơ bản như sau:

– Bố trí mặt bằng hợp lý, ưu tiên các không gian chính tránh tiếp xúc với bề mặt hứng mặt trời; đẩy các không gian phụ như cầu thang, kho, vệ sinh ra phía đó.

– Tạo những khoảng lùi, khoảng âm như sảnh, logia, khe kỹ thuật… để tránh bức xạ mặt trời vào bề mặt không gian chính.

– Sử dụng kết cấu chắn nắng bên lắp rời ngoài kết cấu bao che (tường) để giảm quá trình bức xạ và dẫn nhiệt. Ở kiến trúc dân gian truyền thống, nhiều nơi có tấm giại ở ngoài hiên. Yếu tố này đã được ứng dụng rất nhiều trong kiến trúc hiện đại với các dạng khác nhau, vật liệu khác nhau.

– Tổ hợp mặt đứng bằng những “kết cấu cứng” để chắn nắng; gắn liền với kết cấu chịu lực và bao che. Thường đó là ô văng, các lam chắn nắng theo phương đứng và ngang. Trong những năm 70-80, loại hình kiến trúc này rất phát triển – đặc biệt với thể loại công trình hành chính, công sở. Những thiết kế đó được nghiên cứu rất kỹ về mặt vật lý kiến trúc theo khí hậu và biểu đồ mặt trời của từng địa phương.

– Xây tường dày, tường hộp (rỗng), sử dụng vật liệu cách nhiệt (gạch rỗng, tấm cách nhiệt, tấm 3D panel, bê tông cốt liệu khí…) cho kết cấu bao che. Thiết kế cửa hợp lý về vị trí và vật liệu. Các giải pháp này đều dựa trên nguyên lý làm giảm bức xạ và dẫn nhiệt từ bên ngoài.

– Sử dụng các loại vật liệu chống nóng cho mái chẳng hạn như tấm đan, gạch lỗ, mái tôn (đối với mái bằng, bê tông), sử dụng trần giả cách nhiệt (đối với mái dốc, mái ngói). Tuy nhiên cần phải đặc biệt lưu ý vấn đề thông gió cho khối không khí giữa hai lớp mái khi sử dụng giải pháp này.

– Giảm độ phát xạ của bề mặt công trình bằng cây cối, như trồng cây leo trên tường, thiết kế vườn – mặt nước trên mái. Đây là một giải pháp đem lại thẩm mỹ khá tốt, tuy nhiên có những biến đổi nhất định theo thời gian.

– Tổ chức mặt bằng, thiết kế vị trí và cấu tạo cửa hợp lý; thiết kế sân trong, giếng trời để tăng cường đối lưu không khí. Mục đích là làm sao cho khối khí nóng thoát lên trên và ra ngoài, nhường chỗ cho khối khí nhiệt thấp hơn.

4. Giải pháp kỹ thuật

– Máy điều hòa nhiệt độ (Máy lạnh): Được coi là hiện đại, và dễ dàng triển khai ứng dụng. Tuy nhiên máy điều hòa nhiệt độ cũng bộc lộ nhiều nhược điểm nhất định. Trước hết giải pháp này tiêu hao nguồn năng lượng đáng kể, và ảnh hưởng tới môi trường. Theo nguyên tắc cân bằng nhiệt, để giảm nhiệt độ trong phòng thì nó làm tăng nhiệt độ bên ngoài bằng nhiệt lượng tương đương. Bên cạnh đó, máy điều hòa nhiệt độ khó đáp ứng được cho các không gian mở, không gian quá lớn.

– Thông gió: Bên cạnh việc đối lưu tự nhiên, giải pháp thông gió cưỡng bức được coi là một giải pháp hiệu quả cho việc chống nóng khi đối lưu tự nhiên không hiệu quả. Các hệ thống thông gió được thiết kế hợp lý sẽ góp phần chống nóng, và nên tận dụng – kết hợp với giải pháp kiến trúc như giếng trời.

– Phun nuớc, phun sương: Hệ thống phun sương gần đây được triển khai ứng dụng nhiều, trong các không gian công cộng như nhà hàng, và cả nhà ở. Việc phun nước, phun sương tạo ra hiện tượng nước bốc hơi thu nhiệt, đồng thời tăng cường đối lưu không khí. Ngoài ra, áp lực phun nước, sương tạo chuyển động không khí gây mát (sẽ nói ở phần sau). Ngoài ra, chủ nhà cũng có thể dùng sơn chống nóng chuyên dụng cho bề mặt công trình cũng là một giải pháp chống nóng hữu hiệu.

– Điện mặt trời: Việc lắp điện mặt trời mái nhà cũng là giải pháp hữu hiệu giúp chống nóng cho ngôi nhà một cách đáng kể. Bên cạnh đó nó còn đem lại rất nhiều lợi ích to lớn khác như tạo ra điện từ năng lượng mặt trời để sử dụng cho các thiết bị trong nhà, giúp giảm tối đa chi phí phải trả hóa đơn điện hàng tháng, tăng độ thẩm mỹ cho ngôi nhà, không làm ảnh hưởng tới môi trường cũng như có thể tạo ra một nguồn thu nhập thụ động khi bán lại điện dư cho EVN. Bởi rất nhiều ưu điểm này, hệ thống điện mặt trời áp mái đang được khuyến khích sử dụng cũng như là xu hướng được đón nhận trong cả hiện tại lẫn tương lại.

Trên đây là nội dung thông tin SUNEMIT thu thập được để gửi đến quý khách hàng tham khảo. Hy vọng có thể đóng góp được một phần vào sự phát triển chung của Hệ thống Năng lượng sạch và Điện mặt trời Việt Nam.